به گزارش پایگاه خبری و رسانه‌ای حوزه‌های علمیه خواهران/مازندران، مطهره فغانی لمراسکی معاون فرهنگی مدرسه علمیه قدسیه در گفت‌وگویی، با موضوع بررسی شخصیت علمی حضرت زهرا سلام الله علیها بیان کرد: شخصیت علمی حضرت زهرا سلام الله علیها را باید در چند لایه شناخت؛ لایه‌هایی که از یک‌سو به محیط پرورش ایشان بازمی‌گردد و از سوی دیگر به ویژگی‌های منحصربه‌فردی که خداوند برای این بانو قرار داد. فاطمه سلام الله علیها در خانه‌ای بزرگ شد که خانه وحی بود؛ جایی که جبرئیل بر پیامبرصلی الله علیه و آله فرود می‌آمد، آیات قرآن نازل می‌شد و مسائل بنیادین دین شکل می‌گرفت. در چنین فضای الهی و عقلانی، ایشان نه فقط شنونده آیات و معارف بودند، بلکه به‌گفته منابع اسلامی، از نخستین دانش‌آموختگان مکتب وحی و حامل معارف نبوی محسوب می‌شوند. این تربیت، پایه علمی بی‌نظیری را برای ایشان پدید آورد؛ پایه‌ای که در جوانی به او توان تحلیل، استدلال و سخن‌وری در سطح یک متفکر دینی و اجتماعی را بخشید.

وی گفت: دانش حضرت زهراسلام الله علیها فقط جنبه هدایتی و معنوی نداشت؛ بلکه آگاهی ایشان از ساختار جامعه اسلامی و قوانین حاکم بر آن نیز بسیار دقیق بود. خطبه معروف ایشان در مسجد پیامبر صلی الله علیه و آله نمونه گویایی از این سطح دانش است. این خطبه صرفاً اعتراض به یک تصمیم سیاسی نبود؛ بلکه بیان‌گر شناخت ایشان از فلسفه احکام، جایگاه امامت، ساختار قدرت در جامعه اسلامی و خطرات انحراف سیاسی برای آینده امت است. استدلال‌های قرآنی دقیق، تسلط بر مفاهیم توحید، تشریح هدف بعثت پیامبر و تحلیل پیامدهای اجتماعیِ کنار گذاشتن امامت، همه نشان‌دهنده علمی است که نه یک علم سطحی، بلکه بصیرتی عمیق و روشمند به دین و جامعه است.

معاون فرهنگی تأکید کرد: از سوی دیگر، در روایات، فاطمه سلام الله علیها دارای ویژگی محدَّثه معرفی شده‌اند؛ یعنی کسی که فرشتگان با او سخن می‌گفتند و معارفی به او الهام می‌شد. این ویژگی استثنایی، نشان می‌دهد که بخش مهمی از دانش ایشان علمی الهامی بوده است، نه صرفاً آموخته از بیرون. وجود مصحف فاطمه که در روایات از آن یاد شده و نزد ائمه علیهم السلام بوده، گواهی بر همین جایگاه ویژه است. هرچند این مصحف کتاب فقه یا احکام نیست، اما حاوی معارفی است که بیانگر ظرفیت معنوی و علمی فوق‌العاده ایشان است.

فغانی تصریح کرد: در کنار این مقامات الهامی، نقش ایشان در انتقال علم نبوی بسیار برجسته است. حضرت زهرا سلام الله علیها ناقل مجموعه‌ای از احادیث پیامبر است و بسیاری از فقیهان و محدثان از طریق ایشان به معارف نبوی دست یافته‌اند. این موضوع نشان می‌دهد که او نه‌تنها خود عالم بود، بلکه پل انتقال علم به نسل‌های بعد نیز به‌حساب می‌آمد.

معاون فرهنگی گفت: علاوه بر این، آگاهی ایشان از حقوق اجتماعی، عدالت اقتصادی و ساختار مالکیت در اسلام نیز در مسأله فدک آشکار است. دفاع ایشان از فدک صرفاً دفاع از یک زمین نبود؛ بلکه دفاع از حق اقتصادی اهل‌بیت و جلوگیری از تبدیل بیت‌المال به ابزار قدرت سیاسی بود. این سطح از فهم اقتصادی و اجتماعی، کمتر درباره شخصیت‌های صدر اسلام برجای مانده است.

وی بیان کرد: جمع‌بندی این ابعاد نشان می‌دهد که دانش حضرت زهرا سلام الله علیها مجموعه‌ای هماهنگ از چند شاخه علمی بوده است: معرفت قرآنی و کلامی، فقه و فهم احکام، تحلیل سیاسی ـ اجتماعی، آگاهی اقتصادی، تربیت انسان، و دانش الهامی. چنین ترکیبی از دانش در کنار شخصیت معنوی، اخلاقی و شجاعت اجتماعی، از حضرت زهرا سلام الله علیها یک الگوی کامل ساخته است؛ الگویی که نشان می‌دهد علم در اسلام جنسیت‌بردار نیست و یک زن می‌تواند به بلندترین قله‌های دانشی، فکری و معنوی دست یابد و جامعه‌ای را هدایت کند.

انتهای پیام/